UWAŻNA

Kiedy ostatnio naprawdę się słuchaliście?

Czyli kiedy ostatnio przyjrzeliście się swoim myślom i emocjom? Kiedy ostatnio wyraziliście swoją prawdziwą opinię? Kiedy ostatnio skupiliście uwagę na Waszych potrzebach i je zaspokoiliście? Kiedy ostatnio się na coś zgodziliście i w rzeczywistości było to zgodne z Waszymi myślami i emocjami – wzięliście udział w spotkaniu ze znajomymi/rodziną z chęcią czy też zaangażowaliście się w projekt z wewnętrzną uczuciem motywacji albo zgodziliście się na wyświadczenie komuś przysługi bez poczucia zewnętrznej presji?

Dlaczego nie słuchamy siebie?

Wiele osób nie słucha samych siebie – nie bez powodu. Ignorowanie i odsuwanie od siebie myśli, uczyć, oraz potrzeb może być adaptacyjne w niektórych sytuacjach – najczęściej pojawia się to w dzieciństwie. Kiedy się rodzimy wgląd w nasze potrzeby mamy bardzo głęboki oraz dosyć dosadnie sygnalizujemy swoje potrzeby. W miarę życiowych doświadczeń może się to zmienić i wgląd w siebie może bardzo mocno zaniknąć. Literatura wskazuje na autorytarny styl wychowania przez rodziców, konieczność opiekowania się chorym rodzicem i wejście wcześniej w rolę dorosłego, albo nauczenie się z doświadczenia, że utrzymanie miłej i spokojnej atmosfery odbywa się kosztem minimalizowania i rezygnacji z własnych potrzeb, jako przykłady kształtujących nas w tej sposób sytuacji. Z czasem niesłuchanie samego siebie staje się domyślnym sposobem na życie i postrzeganie świata.

Niektórzy nie słuchają siebie, bo boją się co mogą usłyszeć. Boimy się, że znajdziemy tam rozczarowanie, strach, smutek, złość… Czasami emocje i myśli, które w nas spoczywają, kiedy zostają przez nas zauważone podczas takiego wglądu w siebie powodują ogromny ciężar, łamią nam serce albo przytłaczają. Wybieramy wtedy rozłączenie się od nich – nie chcemy być ranieni i smutni.

Jeszcze innym powodem nie słuchania siebie jest pogląd, że inni wiedzą lepiej co jest dla nas dobre. Zakładamy, że ludzie wokół są mądrzejsi, bardziej doświadczeni, mają wyższy poziom inteligencji. Najczęściej dotyczy to osób o zaniżonej samoocenie i pewności siebie.

Jak widać powodów może być wiele, ale czasami jest także wygoda, gdyż wsłuchanie się w samego siebie wymaga uwagi i zaangażowania. Zapoznanie się ze sobą, ze swoimi myślami i opiniami (nie zawsze akceptowanymi wśród rodziny czy znajomych), z emocjami i uczuciami (które nie zawsze chcemy czuć albo się do nich przyznać), a także spełnienie potrzeb, które mamy możemy być bardzo ciężką pracą. Szczególnie może tak być na początku, jeśli mocno jesteśmy rozłączeni od siebie samych. Dobrą wiadomością jest jednak to, że nawet jeśli bardzo długo minęło od kiedy ostatnio naprawdę posłuchaliśmy siebie, to nadal możemy to zacząć robić i to w każdej chwili. Każdy moment jest dobry na posłuchanie siebie i zaadresowanie tego co się pojawi, zaspokojenie naszych potrzeb (czasami tych mniejszych – jak potrzeba większej ilości czasu na świeżym powietrzu czy 15 minut na relaks, do większych jak potrzeba większej ilości czułości i uważnych rozmów w związku).

8 wskazówek jak słuchać siebie

Zacznijcie od sprawdzenia jak to jest z tym słuchaniem siebie w Waszym przypadku. Warto zastanowić się czy między tym co mówicie i tym co robicie jest zgodność. Na przykład jeśli dostajecie zaproszenie na jakąś imprezę czy wydarzenie i zgadzacie się iść, to czy pójdziecie tam z uśmiechem i chęcią, czy będziecie musieli się do tego zmuszać i iść „jak skazaniec na ścięcie”? Inne wskazówki podpowiadające momenty, kiedy nie słuchacie siebie i naciągacie za mocno Wasze granice to towarzyszące temu uczucie napięcia, poirytowania, brak zainteresowania, bezsilności. Ponadto warto zauważać inne sygnały także płynące z ciała na miejscowe napięcia i bóle, problemy z żołądkiem i związane z układem trawiennym, uczucie ciężkości klatki piersiowej – nasze ciało także do nas mówi, kiedy widzi, że nie dbamy o siebie i nie słuchamy, że coś może nie być dla nas dobre.

Jednym ze sposobów na początek słuchania siebie jest pisanie dziennika. Możecie zacząć pisać codziennie kilka słów w kwestii „dostrojenia do siebie” – pozwoli to na wolny przepływ myśli, emocji, wrażeń bez poczucia, że zostanie to poprawione, zmienione czy ocenione przez kogoś innego. Ponadto w trakcie pisania tempo myślenie nieco zwalnia i macie szansę na uważniejszą obserwację tego co pojawia się w Waszym umyśle, możecie wyraźniej usłyszeć swój wewnętrzny głos bez zakłóceń.

Jak zaczniecie już słuchać siebie, to pamiętajcie, aby robić to z życzliwością dla samego siebie i od razu nie rzucać się na głęboką wodę. Jeśli od razu będziecie chcieli stanąć twarzą w twarz z najbardziej traumatycznym przeżyciem w życiu, może to być bardzo trudne doświadczenie i niestety może sprawić, że ponownie zamkniecie drzwi, które dopiero co otwieracie. Wymaganie od siebie zbyt wiele na początku drogi może prowadzić do pojawienia się wielu trudnych emocji, na które możecie nie być jeszcze gotowi, co może zniechęcić Was do słuchania siebie. Jeśli chcielibyście coś trudniejszego przerobić i posłuchać co w Was się dzieje wobec tego, to warto skorzystać ze wsparcia psychologa albo psychoterapeuty, który pomoże przez to przebrnąć – to również kwestia wsłuchania się we własne potrzeby. Na początku lepiej skupić na czymś lekkim, jak na przykład na wrażeniach i przemyśleniach związanych z obejrzanym filmem, przypomnienie sobie trzech rzeczy, za które jesteście wdzięczni lub zastanowić się nad odbytą rozmową z kimś i tym, jak się z tym czujemy.

Sprawdzanie jak się mamy w ciągu dnia to kolejna wskazówka. Słuchanie siebie oznacza nie tylko słuchanie jako takie, ale także znalezienie przestrzeni i czasu , aby ze sobą porozmawiać i się posłuchać, uświadomić sobie swoje uczucia i emocje, zapytać się co jest dla nas ważne. Prostym sposobem, aby spędzić nieco czasu ze sobą może być zaplanowanie 5 minut uważności – może to być medytacja skanowania ciała, w czasie której skupicie się na oddechu i obserwacji pojawiających się myśli czy emocji, a może to być 5 minut kiedy zadamy sobie pytania: Co teraz czuję? Co widzę? Jak się teraz mam?

Warto także pomyśleć o ustawieniu przypomnień. W ciągu dnia możecie być bardzo zajęci, czas może Was lecieć bardzo szybko i zwyczajnie możecie przegapić te momenty, kiedy powinniście sprawdzić co u Was słychać. To taka pomocnicza metoda pomagająca wyzwolić momenty uważności w życiu – za każdym razem jak zadzwoni przypomnienie przywoła Was do tu i teraz, będziecie świadomie mogli pobyć ze sobą i z czasem stanie się to Waszym rytuałem.

Jedną z najważniejszych wskazówek jest to, żeby jako pierwsze brać to co przychodzi Wam naturalnie. Wybierzcie takie metody pomagające Was w słuchaniu siebie, jakie są dla Was przyjemne i dostępne, aby wspomagały cały proces, a nie go sabotowały. Dla tych z Was, którzy lubią ruch i potrzebują być cały czas aktywnym jedną z metod uważności może być wyrażanie siebie poprzez taniec czy uważny ruch z obserwacją siebie w trakcie. Dla tych, którzy preferują rozmowę z innymi lub refleksję nad czymś czego słuchają dobrą metodą może być nagrywanie dziennika, zamiast jego pisanie. Zastanówcie się jaka metoda wsłuchiwania się w siebie i autorefleksji pasuje do Was?

Jeśli jesteście rodzicami, to uczcie Wasze dzieci słuchania ich wewnętrznego głosu, co w zamian będzie wzmacniało takie zachowania u Was. Jak to zrobić? Kiedy przychodzi do Was dziecko z problemem czy wyzwaniem, ma pytanie dotyczące jakiegoś aspektu świata albo opowiada o dzisiejszym wydarzeniu ze szkoły, lepiej unikać przedstawiania od razu Waszego punktu widzenia. W takich momentach możecie zapytać dziecko co ono o tym myśli, jak się wobec tego czuje, jaką ma opinię. Uczycie w ten sposób dzieci, że ich zdanie jest ważne, że mogą się wypowiadać w swoim imieniu i dzielić swoją opinią, a nie od razu przyjmować czyjąś, nawet jeśli jest to opinia najbliższych osób. To doświadczania wyrażania siebie wpłynie korzystnie na ich połączenie ze sobą w dorosłym życiu.

Badania wskazują, że im bardziej jesteśmy bliscy sami sobie – potrafimy się słuchać, być uważni na nasze emocje i potrzeby; to jesteśmy szczęśliwsi, bardziej zrównoważeni, ale przede wszystkim żyjemy bardziej świadomie i w zgodzie ze sobą. Myślę, że to dobra motywacja, aby rozważyć pracę własną nad słuchaniem siebie nieco uważniej i nad życiem bardziej w zgodzie ze sobą.